Ebul Kasım Firdevsi İranlı büyük bir şairdir. 934-1020 yıllarında Horasanın Tus şehrinde İran yaşamıştır. Firdevsi İran milliyetçiliğini savunan soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş ve çok iyi bir eğitim almıştır.

Firdevsi Şehname adında İran milli destanı ile ün kazanmıştır. Şehname hükümdarların hayatlarının ve kahramanlıklarının anlatıldığı eserlerdir. Bu alanda akla gelen ilk şehnamede Firdevsinin Şehnamesidir.

Firdevsi Şehnamede iki tema üzerinde durmuştur. Birincisi İranın bağımsızlığıdır. İkincisi ise toplumda adaletin geliştirilmesi.

Destan başından sonuna kadar mesnevi türünde yazılmış ve 60,000 bin beyittir. Bu yönüyle divan edebiyatını da çok etkilemiştir. Firdevsi bu eseri otuz yılda tamamlamıştır. Destan ilk insanın yaratılışından Arap işgaline yani 10. Yy dönemine kadar geçen zamanı kapsar. Firdevsi İran’ın destansı tarihini ve gerçek bilgileri harmanlayarak Şehnameyi yazmıştır. Bu eseri önemli kılan çok uzun bir zaman dilimini anlatmasıdır. Bütün tarihi gelenekleri ve efsaneleri bir eserde toplanan başka millet yoktur. Firdevsi kaynak olarak İranın sözlü geleneğini ve şehnameleri kullanmıştır. Şehnamede anlatılan bazı karakterler ve mitolojiler farklı milletlerin mitolojilerinin İran versiyonudur.

Örneğin Siyavuş’un hikayesi Yusuf ile Zelihayı, Keykavus Nemrut’u ve Ferudun Nuh peygamberi temsil etmektedir. Eserde İran’a ait her şey üstün tutulmuştur. Bu nedenle Şehname İran medeniyetinin temel taşı

sayılmaktadır. Dolayısıyla çok sevilen ve okunan bir eserdir. Radyolar milli ruhu yaşatmak için eserden parçalar okurlar. Büyük binaların üstünde yine eserden tasvirler ve beyitler görülür.

Biçim ve içerik açısından İslam edebiyatında sık başvurulan bir kaynaktır. Destan türünün en başarılı örneklerinden sayıldığı için bir çok dile çevirisi yapılmıştır.

gtag('config', 'AW-802439404');